Pomnik Bitwy pod Oliwą, wcześniej pomnik królowej Louisy
Kamienny obelisk na wzgórzu Pachołek powstał z inicjatywy Stowarzyszenia Weteranów Wojennych w Sopocie (Zoppoter Kriegervereins) dla upamiętnienia królowej Luizy Meklemburg-Strelitz, żony króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III, został odsłonięty 21 listopada 1889 roku. Królową Luizę powszechnie uznawano za wyjątkowej dobroci osobę, na tablicy umieszczono sentencję Goethego - "Miejsce, na które wstąpił dobry człowiek uświęcone jest po wieczne czasy, po stu latach jeszcze wnukom zadźwięczy jego słowo i czyn".
W 1945 r. z pomnika zostały usunięte rzeźba orła oraz płyty poświęcone żonie Fryderyka. W 1975 r. zniszczony obelisk wykorzystano do stworzenia nowej kompozycji: na szczycie monumentu zainstalowano rzeźbę przedstawiającą głowę Zygmunta III Wazy, a na ścianach obelisku pojawiły się dwie tablice poświęcone temu królowi. Na jednej z tablic znajdował się królewski herb, a na drugiej - napis "Zygmunt III Waza twórca polskiej floty wojennej, która odniosła wielkie zwycięstwo nad flotą wojenną Szwecji w bitwie pod Oliwą 28-XI-1627".
W latach 90. ub.w. pomnik został zniszczony: zniknęła m.in. tablica z napisem i rzeźba królewskiej głowy, później ktoś uszkodził także tablicę z herbem królewskim. W ostatnich latach wzgórze Pachołek, z którego szczytu roztacza się widok na dużą część miasta i Zatoki Gdańskiej, stało się bardzo popularnym celem spacerów okolicznych mieszkańców i rada dzielnicy Oliwa rozpoczęła starania o naprawę obelisku, które właśnie zakończyły się odnowieniem monumentu.
http://gdansk.fotopolska.eu/506692,foto.html?o=b117674&p=1
http://gdansk.fotopolska.eu/477126,foto.html?o=b117674&p=1
http://wyborcza.pl/1,91446,16912937,GdanskOdnowionoobeliskupamietniajacymorskabitwe.html#ixzz3Im9ybl5d
